Uykuya daldığımız anda boşluğa düşme hissi oluyor ve irkilerek yataktan kalkıyoruz. Hem uykuya dalmamızı engellerken bir de endişe yaratıyor. Bunun neden olduğunu merak ediyorsanız. Bu duruma hipnik sarsıntı (hypnick-hypnagogic jerk) deniliyor. Hipnik sarsıntı fizyolojik ve psikolojik etkilerden dolayı ortaya çıkmaktadır. Çevresel faktörlerde etki yaratmaktadır. Aynı zamanda sarsıntı; ışık görme, sıçrama, karıncalanma, hızlı terleme veya kalp çarpıntısı olarak da görülebilir. Bu sizi endişelendirmesin çünkü yapılan araştırmalara göre insanların %60-70’inde hipnik sarsıntı görülmektedir. Çocuklara göre yetişkinlerde daha fazla görülmektedir.
Hipnik Sarsıntı parasomni olarak gruplanmıştır. Parasomni ise merkezi sinir sisteminden kaynaklanan ve uyku sırasında açığa çıkan durumlar olarak açıklanmaktadır. Aynı zamanda bir hastalık değildir ve doğal bir olgudur. Hipnik sarsıntının nedenleri arasında kafein, yüksek miktarda uyaranların kullanımı (alkol-nikotin vb.), uykudan önce egzersiz yapma, anksiyete, stres ve uyku apnesi vardır. Uyurken bile beynimiz uyarılabiliyor. Aynı zamanda hipnik sarsıntı oluşmasıyla ilgili iki farklı teori vardır. Birinci teori, uykuya geçiş sırasında sinirlerin teklemesinden dolayı ortaya çıkan olağan bir durum olduğunu belirtir. İkinci teori ise evrimsel yaklaşıma dayanıyor. İlk insanların/primatların ağaçlarda veya yüksek yerlerde uyurken düşmesi sonucunda, kasların hızlı tepki verme refleksinin ortaya çıktığı söyleniyor. Bununla birlikte primatların, düşmemek için uyku pozisyonunu ayarladıklarını da söylemektedirler. Düşme ihtimalinin yarattığı korku ve endişe duyguları da sinir tetiklenmelerine yol açıyor. Bu durumun kalıtımsal olarak günümüze kadar ulaştığı düşünülüyor.
Hipnik sarsıntı hastalık olmadığı için tedavi edilmemektedir. Fakat yatak ıslatma, fiziksel acı ve uyanıklık (uyku bozukluğu) gibi şikayetleriniz varsa doktora başvurabilirsiniz. Önleyici davranışlarda bulunabilirsiniz. Örneğin gün içinde aldığınız kafein oranını azaltabilirsiniz. Özellikle öğleden sonra aldığınız kafein miktarı gece uyarılmayı etkiliyor. Stres ve beden sağlığı için meditasyon yapabiliriz. Aynı zamanda uykudan önce yorucu aktivite yapmaktan kaçınabilirsiniz. Bununla birlikte sigara, alkol gibi uyaranları kullanmamalıyız. Hipnik sarsıntının herkeste olabileceğini ama sıklığını azaltabileceğimizin bizim elimizde olduğunu unutmayalım.
Kaynakça:
- Castro, J. (2017), Why Do People ‘Twitch’ When Falling Asleep?, Live Science
- Holland, K. (2019), Twitching Before Falling Asleep: What Causes Hypnic Jerks?, Healthline
- Johnson, J. (2019), What is a Hypnic Jerk?,Medical News Today
Okuduğunuz içerik sevgiyle oluşturulmuştur ❤️
Güzel bir yazı ellerinize sağlık…
Bu olayın hipni sarsıntı olması,hastalık olmamasına nasıl mutlu oldum anlatamam…yazınınız için teşekkürler