Karşınızda saçlarının yarısını taramış, yüzünün yarısına makyaj yapmış ve tabağındaki yemeğin sadece yarısını yemiş biri olduğunu hayal edin. Sizce bunu neden yapıyor? Yeni bir tarz oluşturmak için mi? Yoksa göremediği, duyularında bir sorun olduğu için mi? Bunlar olası nedenler ancak şimdi bahsedeceğimiz ihmal sendromuna baktığımızda bu davranışlar, daha farklı bir nedenden kaynaklanıyor olabilir. Gelin bu nedene hep birlikte bakalım.
Temelde dikkat bozukluğundan kaynaklanan ihmal sendromu, nörolojik bir rahatsızlıktır(1). Yani sorun bireylerin duyularında değil, odaklarındadır. Bu rahatsızlığın en yaygın sebebi ise inme (felç) sonrasında beynin yan loblarından birinin hasar görmesidir. Oluşan bu hasarın önemli sonuçlarından biri olan ihmal sendromu, bireyin beynindeki hasarlı olan kısma gelen uyarıcılara karşı kayıtsız olması ve tepki vermemesi şeklinde de açıklanabilir(2). Sendromun ilginç yönlerinden biri de hastanın büyük ölçüde bu durumun farkında olmamasıdır(1).
Sağ parietal hastalığı olan bazı hastalar sol kollarının kendilerine ait olduğunu aslında inkar eder (…) Eğer hastanın cansız sol kolunu yakalayıp havaya kaldırarak hastanın sağ görme alanına getirirseniz, kolun size, doktora, annesine ya da kardeşine ait olduğunda ısrar edecektir. Bu bozukluğu olan bir hastayı ilk kez gördüğümde, kendime şöyle dediğimi hatırlıyorum, “Bu olay -tüm bilimde değilse bile- tüm nörolojideki en tuhaf fenomen olmalı!” Aklı başında ve zeki bir insan nasıl olur da kendi kolunun annesine ait olduğunu iddia eder?
BEYİNDEKİ HAYALETLER: İNSAN ZİHNİNİN GİZEMLERİNE DOĞRU
V. S. RAMACHANDRAN
Çoğunlukla beynin sağ kısmında rastlanan hasar sonucunda, hasta vücudunun sol tarafını ihmal etmeye başlar(2). Sol elin tırnaklarını kesmemek, yüzün sol tarafındaki sakalları tıraş etmemek sol tarafı ihmal etmeye örnek gösterilebilir. Şu ana kadar çoğunlukla görsel ihmaller üzerinden örnekler vermiş olsam da ihmal sendromu sadece bununla sınırlı değildir. Örneğin; hasta ihmal ettiği kısımdaki uzuvlarını inkar edebilir, hastanın sol omzuna dokunulduğunda ya da sol tarafından seslenildiğinde hasta cevap vermeyebilir. Bu durumun tam tersi yani sağ tarafın ihmal edildiği durumlar da vardır ancak azınlıktadır.
İhmal Türleri
- Görsel Neglect
- Kişisel Neglect
- İşitsel Neglect
- Somatosensibel Neglect
- Motorik Neglect(3)
Peki İhmal Sendromu Nasıl Teşhis Edilir? Tedavi Aşamasında Neler Yapılır?
Sendromun tanımlanabilmesinde birden çok test üzerinden hareket edilir. Bu testler genellikle kalem-kağıt kullanılarak gerçekleştirilir. Kopyalama, resim çizme, çizgiyi bölme, harf ya da yıldız silme teşhis aşamasında kullanılan testlerdir. Tedavide önemli olan ilk aşama, ihmal edilen taraf üzerinde durmaktır(3). Her hastada etkili olan belirli bir yöntem olmadığından dolayı, terapi süreci hastanın durumuna göre şekillenerek gerekli teknikler uygulanır. İlgili araştırmalara bakıldığında erken teşhis ve uygun tedavi yöntemi ile ihmal sendromunun azaltılabileceği ancak hastanın günlük yaşamı dışında karşılaştığı stres, heyecan verici gibi durumlarda tetiklenebileceği belirtilmektedir(2).
Kaynakça
- Ramachandran, V. S., & Rogers-Ramachandran, D. (2009). Illusions: Half a world. SA Mind 20(1), 18-20.
- Karataş, G. K. (2006). İhmal sendromu. Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dergisi, 9, 11-13.
- Neglect. (n.d.). Neuropsychologıscher Ratgeber. https://www.ratgeber-neuropsychologie.de/neglect/tuerkisch/neglect2.html
- Khorshid, L. ve Hakverdioğlu, G. (2007). Bir tarafı ihmal etme. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 10(3), 76-84.
Okuduğunuz içerik sevgiyle oluşturulmuştur ❤️
