Şüphesiz ki dil, duygu ve düşüncelerimizin iletilmesinde en önemli araçtır. Yeni bir dilin düşünce biçimimizi etkileyip etkilemediği üzerine çeşitli araştırmalar sürmektedir. Görünen o ki, yabancı dil öğrenmek düşünme biçimimizi etkilemekle kalmıyor aynı zamanda duygularımızla aramıza mesafe koyup daha objektif değerlendirmeler yapmamıza da yardımcı oluyor. Aslında bir nevi psikolojik iyi oluş halimizi de olumlu etkiliyor! Gelin yabancı dil kullanımının düşünce ve duygu süreçlerimize olan etkisini ele alan birkaç araştırmaya göz atalım.
Yabancı Dilde İletişim Kurmak Daha Pratik Kararlar Vermemizi Sağlayabilir
Chicago Üniversitesi tarafından yapılan araştırmaya göre yabancı dilde iletişim kurmak karar verirken karşılaştığımız duygusal yükle aramıza bir mesafe koyuyor; bu da daha faydacı kararlar vermemize yol açıyor (1*). Ana dilimizi aile, arkadaş ve çevremiz aracılığıyla ediniyoruz; bu edinme doğal olarak pek çok duyguyla harmanlanıyor. Sonradan öğrenilen yabancı dilde ise bu duygusal yoğunluk daha az oluyor. Bu da yabancı dilde verilen kararların daha mantıklı olmasını sağlayabiliyor.
Yapılan başka bir araştırmada (2*), duygusal reaksiyonun azalmasına ek olarak “kayıptan kaçınma” davranışı inceleniyor. Çalışmada katılımcılara 18 ayrı eşit olasılık içeren durum sunuluyor. Yüzde 50 ihtimal 10 dolar kazanma ya da yüzde 50 ihtimal 8 dolar kaybetme gibi kazanç ya da kayıpla sonuçlanabilecek durumlar verilip iddiayı kabul edip etmeyecekleri soruluyor. İlginçtir ki bu durumlar yabancı dille sunulduğunda katılımcıların bahsi kabul etme oranı ana dille olan sunuma kıyasla yüzde 20 daha yüksek çıkıyor. Çalışma üç ayrı deneyde sürdürülüyor ve her seferinde yabancı dille olan sunumlarda, daha mantıklı seçime yönelme oranı daha yüksek çıkıyor.
Yabancı Dilin Negatif Duygulara Etkisi
Yabancı dilin stresi azaltmada etkisi olup olmadığını inceleyen bir araştırmaya göre (3*), ana dilde kodlanan negatif bir olayın getirdiği stres yabancı dilin amaçlı kullanımıyla azalabiliyor. Ana dili İsveççe olan katılımcılara hem ana dillerinde hem de İngilizce olarak okuyup cevaplayacakları negatif ve nötr iki ayrı metin sunuluyor; sorulardan önce ve sonraki stres seviyelerini değerlendirmeleri isteniyor. Araştırma sonucuna göre metinlerin ana dilde verildiği durumlarda katılımcıların stres düzeyi, belirgin artış gösterirken sonrasında sunulan İngilizce metinlerde stres düzeyinin azaldığı tespit edilmiştir.
Yukarıdaki araştırmalara baktığımızda yaşadığımız negatif olayları bir de yabancı dilimizde düşünerek değerlendirmek daha mantıklı bakmamıza yardımcı olabileceği gibi duygusal durumumuzla aramıza mesafe koyup stres düzeyimizi azaltabilir. Peki yabancı dil kullanımı kişiliği etkileyebilir mi?
Kültürel Mizaç ve Yabancı Dil Etkisi
“Yeni bir dil öğren, yeni bir ruh edin.” der bir Çek soy büyüğü sözü. Çift dilli bireylerin aynı zamanda çift kültürlü davranmaya eğilimi olduğunu ileri süren çalışmalar vardır. Bu bireylerin farklı dillerde sorulan sorularda farklı tutum ve değerler sergiledikleri ileri sürülmektedir.
Konuya ilişkin yapılan bir çalışmada (4*), İspanyolca-İngilizce dil çiftini kullanan bireylerin farklı dil kullanıldığında farklı kişilik sergileyip sergilemedikleri araştırılmıştır. Bu bireylerin İngilizce konuşulduğunda 5 Faktör Kişilik Özellikleri’nden dışadönük, uyumluluk ve sorumluluk etmenlerini daha yüksek oranda gösterdikleri bulunmuştur. Bu farklılık her bir kültürde sergilenen kişilikle uyumluluk göstermektedir. Duygusal dengede bu fark görece küçükken, açıklık boyutunda tutarlılık gözlenmemiştir.
Sonuç olarak yeni bir dil öğrenmenin bilişsel, duyuşsal süreçlerimize ve kişilik yapımıza etkileri olabileceği araştırmalarla desteklenmektedir. Bu etkilerinin çeşitliliği ve boyutlarına ilişkin sorular pek çok yeni araştırmaya da gebe görünüyor. Yabancı dil öğreniminin bireyin gelişiminde düşündüğümüzden çok daha derin bir yeri olup yeni bir dilde iletişim kurmanın ötesinde faydalarını görmek dil öğrenimine bakış açımızı da değiştireceğe benziyor.
Kaynakça
1- “Thinking More or Feeling Less? Explaining the Foreign-Language Effect on Moral Judgment,” Sayuri Hayakawa, David Tannenbaum, Albert Costa, Joanna D. Corey and Boaz Keysar, Psychological Science, Aug. 14, 2017.
2-B. Keysar, S. Hayakawa, S.G. An,The foreign language effect: Thinking in a foreign tongue reduces decision biases, Psychological Science, 23 (2012), pp. 661-668
3- Dylman, A., Bjarta, A. When your heart is in your mouth: the effect of second language use on negative emotions, 2018.
4- Ramírez-Esparza, N., Gosling, S. D., Benet-Martínez, V., Potter, J. P., & Pennebaker, J. W. (2006). Do bilinguals have two personalities? A special case of cultural frame switching. Journal of Research in Personality.
Okuduğunuz içerik sevgiyle oluşturulmuştur ❤️
