AraştırmalarPsikolojik Rahatsızlıklar

Başarısız Olduğuna İnanmak: Imposter Sendromu

Imposter sendromu nedir ve nasıl ortaya çıkar? Bu sendromu yaşayanların özellikleri nelerdir? Imposter sendromuyla nasıl başa çıkılır?

Imposter sendromu, diğer adıyla sahtekar sendromunu ilk kez açıklayan Pauline R. Clance ve Suzanne A. Imes yayımlamış oldukları makalede bunu “bir kısım üstün başarılı kadının yaşadığı sahtekar olduklarına dair içsel tecrübe” olarak tanımlamış, bu kişilerin edindikleri üstün statüye, iyi eğitime, oldukça yüksek başarıya rağmen içsel olarak başarı sezgisinden mahrum olduğunu açıklamışlardır. Imposter sendromuna sahip olan kişiler yeterince iyi olmadıklarına inanırlar. Ayrıca bu sendromu hemen hemen herkes hayatlarının belli bir döneminde yaşamaktadır(2).

Imposter Sendromu Yaşayan Kişilerin Özellikleri

  • Kendisinden devamlı olarak şüphe duymak,
  • Becerileri ve yetkin olduğu durumları nesnel bir şekilde değerlendirememek,
  • Başarıyı dış faktörlere bağlamak,
  • Performansı yetersiz görmek,
  • Beklentileri karşılayamayacağına dair endişe duymak,
  • Kendisine zor olan hedef koymak ve hedefine ulaşamadığında hayal kırıklığına uğramak, kendisine öfkelenmek(1).

Mükemmeliyetçilik bu sendromda çok büyük bir paydayı kapsamaktadır. Imposter sendromuna sahip olan kişiler genelde başarılarının şans eseri olduğuna inanır, bunu kendisinin başarısına, azmine atfetmez. Aksini iddia eden kişilere de inanmaz(1).

Imposter Sendromu Nasıl Ortaya Çıkar?

Eğer başarıyı diğer her şeyden üstün tutan bir aileye sahipseniz veya sizi takdir etmek yerine eleştirmek ile yermek arasında duran ebeveynleriniz varsa Imposter sendromunun görülmesi muhtemeldir. Bunun yanı sıra iyi bir liseye, üniversiteye başladığınızda oraya ait olamama hissine ve yetenekli olmadığınız hissine kapılmanız da buna sebep olabilir(1).

Imposter Sendromu ve Sosyal Kaygı

Sosyal kaygı ile imposter sendromu kesişebilir. Sosyal kaygı bozukluğuna sahip olan biri sosyal durumlara veya performans gerektiren durumlara ait değilmiş gibi hissedebilirler. Biriyle sohbet ettiğinizde sanki sizin sosyal yetersizliğinizi bulacakmış gibi hissedersiniz. Örneğin bir topluluğun önünde sunum veya bir konuşma yaptığınızda oradakilerin sizin oraya ait olmadığınızı hissetmelerinden önce ve o boşluğu tamamlamanız gerektiğini düşünebilirsiniz(1).

Kaygılı olmayan kişilerin de kendilerini yetersiz hissettikleri durumlarda bu sendromu yaşaması olasıdır(1).

Imposter Sendromuyla Nasıl Başa Çıkılır?

Imposter sendromuyla başa çıkmak için kullanabileceğiniz birkaç teknikten söz edeceğim:

  1. Duygularınızı Paylaşın: Akılcı olmayan inançlarınızla diğer insanlarla nasıl hissettiğiniz hakkında konuşun.
  2. Yeteneklerinizi Değerlendirin: Sosyal, performans vs. gibi durumlarda yetersiz olduğunuzu düşünüyorsanız bunun gerçekçi bir değerlendirmesini yapın. Başarılarınızı, iyi olduğunuz durumları yazıp bunun öz değerlendirmesini yapabilirsiniz.
  3. Karşılaştırmayı Bırakın: Örneğin; sosyal bir toplulukta başkalarını dinlerken kendinizle her karşılaştırmanızda bir kusur, eksiklik hissedeceksiniz. Bunun aksine gerçekten de o kişiyi dinlemeye odaklanın ve söyledikleriyle ilgilenin.
  4. Sosyal Medya Kullanımını Sınırlandırın: Sosyal medyanın fazla kullanımı insanlar yaşam tatminleri de azalmaktadır. İnternet bağımlılığı riski ile sosyal karşılaştırmalar, daha yüksek kaygı görülme düzeyiyle bağlantılıdır(3).

Bu sayede başarısız olduğunuzu düşünmek yerine başarınıza gerçek bir pencereden bakma fırsatı tanımış olacaksınız.


Kaynakça

  1. https://www.verywellmind.com/imposter-syndrome-and-social-anxiety-disorder-4156469
  2. Mann, S. (2020). İmposter Sendromu (1. Basım). Seda Toksoy (Çev.). Kuraldışı Yayınları
  3. https://tur.psychic-parapsychologist.com/link-between-imposter-syndrome-42246

Okuduğunuz içerik sevgiyle oluşturulmuştur ❤️

Başa dön tuşu