Apotemnofili sendromu, diğer adıyla da vücut bütünlüğüne ilişkin kimlik bozukluğu, kişinin sağlıklı herhangi bir uzvunu kendine ait hissetmeyip bu uzvun varlığından rahatsızlık duymasıyla karakterizedir(4). Kişi bu uzvun ampüte edilmesi için yoğun bir istek içerisindedir ve bunu elde etmek için bu uzva hasar verme eğiliminde olabilmektedir. Çoğunlukla çocuklukta veya ergenlik döneminde başlamaktadır.
Rahatsızlığın kökenine inildiğinde belirsizlik hâkim olmaktadır. Nasıl ortaya çıktığı ile ilgili, kişinin çocukluk travmaları veya yakın çevresindeki ampüte bir bireyle kendini özdeşleştirmesi şeklinde psikolojik bağlamda açıklamalar olduğu gibi parietal lobun disfonksiyonundan kaynaklı vücut imajındaki algının değiştiği ve bu duruma yol açtığını öne süren nörolojik açıklamalar da mevcuttur(4).
Konuyla ilgili ilk bilimsel rapor 1977 yılına uzanmaktadır. Psikolog John Money tarafından, sağlıklı bir uzvunun ampütasyonunu talep eden iki vakanın ele alındığı bu raporda, bu rahatsızlık “apotemnofili” olarak tanımlanmıştır(2). Hasta bireyin kendisinin ampüte edilmesine karşı yoğun bir cinsel haz içerisinde olması vaka raporunda belirtilmiştir. Bundan ötürü Money, bu rahatsızlığı bir cinsel sapkınlık olarak nitelendirmiştir(3). Buna karşın 2004 yılında Michael First, yaptığı klinik bir araştırmada ampütasyon geçirmiş bireylerle çalışarak bu bireylerin kendini tamamlanmış hissetmek için bir cerrahi operasyon geçirdiğini ve bu işlem sonrasında kendilerini daha iyi hissettiklerini gözlemlemiştir. Bu gözlemlerine dayanarak bu durumu parafili (cinsel sapkınlık) yerine “vücut bütünlüğü kimlik bozukluğu” terimiyle açıklamıştır(5).
Son zamanlarda ise sağ parietal lobda meydana gelen hasar sonucu bozuk bir vücut imaj algısı oluşumuna bağlı apotemnofilinin meydana geldiği fikri ortaya atılmıştır. Bu rahatsızlık, DSM-5’te tanımlı olmayıp ICD-11’de “vücut bütünlüğü disforisi” ismiyle yer almıştır(2).
Tedavisine yönelik bilişsel davranışçı terapi ve antidepresan kullanımına ilişkin raporlar yer almaktadır. Hem ilaç kullanımı hem de psikoterapi süreci birlikte yürütülerek kişide stres ve depresyon seviyesinin düşürülmesi sağlanır(1).
Vaka Örneği
Amerika Birleşik Devletleri’nin Kuzey Carolina eyaletinde yaşayan Jewel Shuping ismindeki kadın, bir gün gözlerine lavabo açıcı damlatarak kendisini kör etmeye çalışır. Görme yetisi o anda kaybolmayan Shuping, olayın ardından “Gözlerimi açtığımda hala görebiliyordum, hayal kırıklığına uğradım.” şeklinde konuşur. Önündeki 6 ay boyunca zayıflayan görme yetisini sonunda tamamen kaybederek hayaline kavuşur(1).
Kaynakça
- Apotemnofili nedir?. (b.t.). Mentalium Psikolojik Danışmanlık. Erişim adresi https:/mentaliumist.com/apotemnofili-nedir/
- Body integrity dysphoria. (n.d.). In Wikipedia. Erişim adresi https://en.wikipedia.org/wiki/Body_integrity_dysphoria
- Khalil, R. B. & Richa, S. (2012). Apotemnophilia or body integrity identity disorder: a case report review. The International Journal of Lower Extremity Wounds, 11(4). 243–243. doi:10.1177/1534734612464714.
- Özgür, G. M. (2018). Apotemnophilia. Erişim adresi https://gulsahmeralozgur.dr.tr/apotemnofili/
- Sedda, A. & Bottini, G. (2014). Apotemnophilia, body integrity identity disorder or xenomelia? Psychiatric and neurologic etiologies face each other. Neuropsychiatric Disease and Treatment, 10, 1255–1265. doi:10.2147/NDT.S53385.
Okuduğunuz içerik sevgiyle oluşturulmuştur ❤️
