Psikolojik Rahatsızlıklar

Sanrısal Yanlış Tanıma Bozuklukları

Sanrısal yanlış tanıma bozuklukları, kişinin çevresindeki yerler, nesneler veya kişilerin benzerleri ile değiştirildiğine yönelik inançlarını kapsayan rahatsızlıklar bütünüdür. Rahatsızlık nadir görülmekte, psikolojik ve nörolojik nedenleri olduğu düşünülmektedir.

Sendrom nadiren tek başına görülürken daha çok şizofreni olmak üzere psikotik bozukluklar, manik ve psikotik depresyon, bipolar bozukluk, demans, inme, serebrovasküler hastalık, epilepsi, travmatik beyin hasarı, beyin tümörleri ve diğer organik beyin hasarları gibi organik patolojilerle birlikte görülebilmektedir.

Capgras Sendromu

Capgras sendromu, adını Fransız Psikiyatr Jean Marie Joseph Capgras’dan alan en sık görülen sanrısal yanlış tanıma bozukluğudur. 1923 yılında ilk defa Capgras ve Rebeul-Lachaus tarafından tanımlanmıştır. Negatif benzer yanılsaması, benzerler sanrısı gibi birkaç şekilde adlandırılan sendromda hasta çevresindeki tanıdık kişilerin yerine onlara çok benzeyen bazı sahtekârların geçtiğine inanır.

Bu sendroma sahip kişinin gerçeği değerlendirme yetisi bozulmuştur. Çevresindeki insanlardan aşırı şüphelenir, yabancılık duyar ve güvenmez. Ona göre çevresinde bir oyun dönmektedir. Bu inancı kişinin çevresindekilere ciddi zararlar vermesine neden olabilir. Capgras‘a başvuran bir kadın, mirasına konabilmek amacıyla kocasına ve kızına tıpatıp benzeyen bazı sahtekârların onların yerine geçtiğini idea etmiştir.

Kimi araştırmacılar sendromun şizofrenin ilk belirtisi olduğunu söylerken kimi araştırmacılar da şizofreni ile ilgisi olmayan bir rahatsızlık olduğunu öne sürmüştür. %25-40 oranında genel tıbbi bozukluğa bağlı olarak gelişebildiği düşünülmektedir.

Nörolog Vilayanur Ramachandran sendromun, yüzleri tanımamızı sağlayan temporal lob ile tanınan yüzlere duygusal anlamda tepki vermemizi sağlayan limbik sistem arasındaki bağlantının hasar görmesinden kaynaklandığını öne sürmüştür.

Tedavide öncelikle yapılması gereken tıbbi duruma ait bir patoloji varlığın araştırılmasıdır. Patoloji bir durum yoksa psikiyatrik bozukluğa yönelik tedavi uygulanmalıdır. Sendromun kesin bir tedavisi bulunmamaktadır ama psikoterapi ya da ilaç tedavisiyle belirtileri azaltılabilmektedir. En etkili tedavi hastanın kendini güvende hissettiği bir ortam oluşturulmasıdır.

Fregoli Sendromu

Binbir surat sendromu adıyla da bilinen Fregoli sendromunda hasta gördüğü bir kişinin yüzünü çevresindeki herkeste görmeye başlar. Biraz daha ileri boyutta kendisi hariç herkesin birbirinin kopyası olduğunu düşünür. Hastaya göre ona zarar vermek isteyen kişiler farklı kılıklara bürünerek onu takip eder.

Sendrom ilk kez 1927 yılında genç bir kadının tiyatroda izlediği aktörün kendisini takip ettiğini idea etmesiyle ortaya çıkmış. Sahnede kılık değiştirip onlarca yüze bürünen ve genelde oyunlarını tek başına oynayan Fregoli’yi izleyen kadın o günden sonra onu her yerde gördüğünü ve takip ettiğini düşünmeye başlamıştır. Rahatsızlık böylece adını sahne yıldızı Leopoldo Fregoli’den almıştır.

Cinsel istismara uğramış, ciddi ruhsal problemler yaşayan, bir yakınını kaybeden, nefret duygularını çok yoğun yaşayan, aşk acısı çeken, kafasına darbe almış, epilepsi hastası olan kişilerde görülme olasılığı daha yüksektir.

Othello Sendromu

Othello sendromunda hasta sevdiği kişiyi hastalık derecesinde kıskanır. Sendrom adını Shakespeare’ın eseri olan Othello’dan almıştır. Karısı Desdemona’yu çok seven bir komutan olan Othello, Lego adlı bir adamın entrikaları yüzünden karısını kıskanmaya başlar. Karısına namusun simgesi olarak verdiği mendili başka bir erkeğin elinde görmesi üzerine karısının kendini aldattığını düşünür ve Desdemona’yu boğarak vahşice öldürür.

Sendrom İngiliz psikiyatrist John Todd tarafından isimlendirilmiştir. Beynin sağ frontal lobunun düzgün çalışmamasından kaynaklandığı düşünülmektedir.

Belirtileri

  • Birlikte olduğu kişiden ayrılmanın fobi hâline gelmesi.
  • Aşırı derecede aldatılma korkusu.
  • Olmadık senaryolar kurma.
  • Basit bir duruma aşırı tepki verme.
  • Sevdiği kişiyi her şeyden, herkesten saplantılı bir şekilde kıskanma ve kısıtlama.
  • Saldırganlık ve şiddet eğilimi.

Bilişsel terapi, davranış terapisi, bireysel psikoterapi, içgörü odaklı terapi, çift ve aile terapisi gibi yollarla rahatsızlık kontrol altına alınabilmektedir. Aşırı durumlarda anti-psikotik ilaçlar kullanılmaktadır.


Yararlanılan Kaynaklar:

  1. https://npistanbul.com/eriskin-psikiyatri/othello-sendromu adresinden alındı.
  2. https://aklinizikesfedin.com/otello-sendromu-kontrol-edilemez-ve-patolojik-kiskanclik/ adresinden alındı.
  3. https://www.neoldu.com/othello-sendromu-hakkinda-bilinmesi-gerekenler-10465h.htm adresinden alındı.
  4. https://www.neoldu.com/en-ilginc-5-psikolojik-hastalik-190h.htm adresinden alındı.
  5. http://angelsdia.com/fregoli-sendromu-norolojik-hastalik/ adresinden alındı.
  6. https://psikopress.com/fregoli-sendromu/ adresinden alındı.
  7. https://sinirbilim.org/fregoli-sendromu/ adresinde alındı.
  8. Eylem Özten, Ali Evren Tufan, İrem Yaluğ, Cem Cerit, Sibel Işık. Sanrısal Yanlış Tanıma: Capgras Sendromlu Bir Olgu Sunumu. 2006; 9(1): 45-48
  9. Ataç C, Tanrıverdi A (1993) Farklılaşmamış tip şizofrenili bir hastada Capgras Sendromu. Düşünen Adam; 6: 36-38.

Okuduğunuz içerik sevgiyle oluşturulmuştur ❤️

Başa dön tuşu