– Anneler günü için planın var mı?
Filmden alıntı
+ Oğlumu lunaparka götüreceğim. Aslında benim günüm olması lazım ama sorun yok. Büyüdüğü zaman onun beni götürmesine izin vereceğim.
– Suçluluk uzun süren bir duygu…
Brad Anderson’un yönetmenliğinde 2005 yılında vizyona giren The Machinist filmi stresli bir olayın ardından yaşanılan uykusuzluk problemini (insomnia) anlatmaktadır.
İnsomnia; uykuya dalmada ya da devam ettirmede zorluk şeklinde tanımlanır (1*)
Filmin baş karakteri Trevor Reznik 1 yıldır uyuyamamaktadır. Bir yıl önce küçük bir çocuğa çarpıp kaçmasından ötürü yaşadığı suçluluk duygusu onu, yaşamsal aktivitelerin yapı taşı olan uykudan mahrum etmektedir. Yalnızca uykudan mahrum etmekle kalmayıp, onu zihninin oyunlarına esir etmektedir.
En iyi sanal gerçeklik makinesi kafamızın içindedir.
(2*)
Fiziksel olarak oldukça zayıf bir görüntüye sahiptir ve bu görüntü insanların dikkatini çekmektedir. Küçük yaşta annesini kaybeden Trevor yalnız yaşadığı için, insanların ilgisini çekmek onun hoşuna gitmektedir. Fakat bu zayıflığı fiziksel olarak onu olumsuz etkilemektedir. Sürekli olarak kendini yorgun hissetmekte, dikkatini yoğunlaştıramamakta ve konsantrasyon bozukluğu yaşamaktadır. Bu sıkıntılar günlük yaşantısına olumsuz bir şekilde yansımaktadır (Ör. İş yerinde yaptığı bir hatadan ötürü arkadaşının kolunu kaybetmesine sebep olmuştur). Son zamanlarda arkadaşları tarafından da gözlenen davranış değişiklikleri bulunmaktadır. Daha tepkisel ve saldırgan davranışlar sergilemektedir. Fiziksel etkilerinin yanı sıra uykusuzluğun psikolojik etkileri de mevcuttur. İş yerindeki arkadaşının kolunu kaybetmesine sebep olan Trevor, diğer tüm arkadaşlarının onu istemediğini, ona ceza vermeye ve hatta zarar vermeye çalıştığını düşünmekte ve halüsinasyonlar görmektedir. Paranoid bir düşüncede olan Trevor kendisine tehditkar notlar yazıldığını düşünmektedir. Oysa ki her şeyi yapan kendi vicdanıdır.
Trevor’un gördüğünü iddia ettiği bir karakter olan İvan; onun sorunlarının, sorumlusu olduğu şeylerin ve vicdanının vücut bulmuş halidir. Sürekli olarak onu kendisi ile yüzleşmeye zorlamaktadır. Bu yüzden de uykuya karşı direnmekte ve sürekli olarak kendi benliğini sorgulamaktadır.
Kimsin sen?
Kim olduğunu biliyorum…
Bir KATİL.
Saat 1.30’da Rota 66’da küçük bir çocuğa çarpıp kaçtığı için pişmanlık duyan Trevor’un uykusuzluk serüvenine hoş geldiniz.
Uyku hem biyolojik hem de fizyolojik sağlığımız için son derece büyük öneme sahiptir. Uyuma-uyanma örüntümüz insan biyolojisinde temel bir özellik ve sonsuz bir gece-gündüz çarkı içinde dönen gezegenimiz üzerindeki yaşama uyum sağlamanın bir yoludur (2*). Yeterli uyku alınmadığında ruh halini tam olarak düzenleyemiyor ya da iyileşemiyoruz (2*). Kısacası uykusuzluk nasıl ortaya çıkıyor olursa olsun yaşam kalitesini etkileyen ciddi bir sağlık sorunudur(3*).
Uykusuzluğa Sebep Olan Etkenler
- Özellikle stresli yaşam olayları ve bunlarla aktif bir şekilde başa çıkamama uykusuzluk problemine yol açabilir (Ör. Ailesel problemler, iş ile ilgili sorunlar) (4*)
- Uyku vaktinden önce yapılan ağır sporlar uykuya dalmayı geciktirebilir.
- Aşırı uyarana maruz kalmak uykusuzluğa sebep olabilir (Ör. Kafein alımı, Ses ve ışığın odada fazla olması)
Uykusuzluğun Yol Açabileceği Sorunlar
- Uyku problemi; saldırganlık, dikkatsizlik ve davranış bozukluklarına sebep olabilmektedir (1*).
- Bilişsel süreçlerin işleyişinin bozulmasına ve hafıza problemlerine sebep olabilmektedir.
- Uyku yaşamsal faaliyetleri düzenleme ve koruma görevine sahiptir. Bu görevin bozulması, vücudun normal işleyişinin sekteye uğramasına sebep olabilmektedir.
- Uykusuzluk, biyolojik ve psikolojik işlemlerin tamamlanmamış olması, organizmanın dinlenmemiş ve yenilenmemiş olarak güne başlamasına yol açabilmekte ve uykusuzluğun sürekliliği, sistemlerde kalıcı düzensizliklere ve bozukluklara yol açabilmektedir (3*).
Uykusuzluk Bozukluğu (İnsomnia) DSM-V Tanı Kriterleri (5*)
A. Başlıca yakınma, aşağıdaki belirtilerden birinin (ya da birkaçının) eşlik ettiği, uykunun niceliği ya da niteliğiyle ilgili bir doyumsuzluk yakınmasıdır.
- Uykuya dalmakta güçlük.
- Uykuyu sürdürmekte güçlük, sık uyanmaların olması ya da uyandıktan sonra yeniden uykuya dalmakta sorunlar yaşanması.
- Sabah erken uyanma, uyandıktan sonra yeniden uyuyamama.
B. Uyku bozukluğu klinik açıdan belirgin bir sıkıntıya ya da toplumsal, işle ilgili, okulla ilgili işlevsellik alanlarında, davranışsal olarak ya da önemli diğer işlevsellik alanlarında işlevsellikte düşmeye neden olur.
C. Uyku bozukluğu, haftada en az üç gece ortaya çıkar.
D. Uyku bozukluğu, en az üç aydır vardır.
E. Uyku bozukluğu, uyku uyumak için elverişli bir ortam olmasına karşın ortaya çıkmaktadır.
F. Uyku bozukluğu, başka bir uyku-uyanıklık bozukluğu ile daha iyi açıklanamaz ve yalnızca başka bir uyku-uyanıklık bozukluğunun gidişi sırasında ortaya çıkmamaktadır.
G. Uykusuzluk, bir maddenin fizyolojiyle ilgili etkilerine bağlanamaz.
H. Eş zamanlı bulunan ruhsal hastalıklar ve sağlık durumları önde gelen uykusuzluk yakınmasını yeterince açıklamaz.
Önerilen Yazılar:
Uyku ile ilgili yazılarımız
Kaynakça:
- Bülbül S, Kurt G, Ünlü E, Kırlı E. (Department of Pediatrics, Kırıkkale University Faculty of Medicine, Kırıkkale, Turkey). Sleep problems in adolescence and the effective factors.Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2010; 53: 204-210. S
- Finkel M. (2018,08), “Uyku Bilimi”, National Geographic Türkiye, S: 48-85
- Yetkin S. ve Aydın H. (2014). Bir Semptom ve Bir Hastalık Olarak Uykusuzluk. Türk Uyku Tıbbi Dergisi 2014;1:1-8. DOI: 10.4274/jtsm.01
- https://www.noroloji.org.tr/menu/98/uyku-bozukluklari
- Amerikan Psikiyatri Birliği, Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal Elkitabı, Beşinci Baskı (DSM-5), Tanı Ölçütleri Başvuru Elkitabı’ndan, çev. Köroğlu E. Hekimler Yayın Birliği, Ankara,2014.
Okuduğunuz içerik sevgiyle oluşturulmuştur ❤️
