Üniversiteye gitmek çoğu gencin hayali ve öncelikli hedeflerinden biridir. Üniversite yaşamı ailelerinin yanından ayrılan gençler için hayata atılma ve kendi ayakları üzerinde durmayı öğrenme konusunda pek çok deneyim barındırır. Bu dönemde bireyler mevcut hedeflerini gözden geçirip kendilerine yeni hedefler koyabilir ve kişisel gelişimleri için gerekli fırsatların arayışı içine girebilir. Tüm bunları yaparken aynı zamanda çevrelerine uyum sağlamaları amacıyla zamanlarını planlayıp kontrol etmeleri, okul hayatı ile sosyal hayatlarını düzene sokacak biçimde program geliştirmeleri, akademik açıdan gerekenleri yapmaları, yeni arkadaş çevrelerine katılmaları, strese ve zorluklara müdahale edip göğüs gerebilmeleri gerekmektedir. Üniversite hayatına uyum sağlayabilmek yalnızca akademik anlamda değil, gelecekteki hayatı doğru yaşayabilmek adına da çok önemlidir. Uyum, bireyin yaşadığı çevreyle duyarlı ilişkiler geliştirip gereksinimlerini kendisi ve çevresindeki bireyler için yarar sağlayacak şekilde gidermesi ve isteklerini yerine getirebilmesidir. Kısaca uyum, kişinin gereksinimleri ile çevresinin beklentileri arasında denge sağlayabilmesidir(3).
Yaşanan stresli olaylara ve zorluklara bazı öğrenciler olumlu yanıtlar verip uyum sağlayabilirken bazıları ise uyumsuzluk yaşayıp zorlanmaktadır. Uyum sürecinde yaşanan olumsuzluklara gerekli yanıtları veremeyen öğrencilerde akademik hayatta sorunlar yaşama, yoğun kaygı, ruhsal problemler, öğrencinin öğrenim gördüğü alana ilişkin ilginin azalması ile kariyer hedefleri konusunda plan yapamama gibi sorunlar görülebilmektedir. Yaşanan bu sorunlar hem aileler hem de öğrenciler için büyük sorun teşkil etmektedir. Yapılan araştırmalar sonucunda üniversitenin ilk yılında öğrencilerin diğer yıllara kıyasla daha fazla fiziksel ve psikolojik sorunlar yaşadıkları ve birinci sınıfı bitirenlerden üçte birinin ikinci sene öğrenimine devam etmediği görülmüştür(1).
Akademik Uyum Türleri
Akademik Uyum: Öğrencinin üniversitede eğitimine odaklanması ile başarısını ifade etmektedir. Akademik uyuma olumlu katkı yapan etmenler akademik performans ve yetenek, başarı, hedefler ile akademik çevreden memnun olma derecesi gösterilmektedir.
Sosyal Uyum: Öğrencinin arkadaş çevresiyle, okuluyla, okulundaki çalışanlarla iyi ilişkiler kurması sonucu sosyal uyumu yükselmektedir. Ayrıca öğrencinin sosyal aktivitelere katılıp görev alması ve kendi yararına olacak gruplara katılım sağlaması memnuniyet duymasına sebep olup sosyal uyumunu arttırmaktadır.
Kişisel/Duygusal Uyum: Üniversiteli gencin okuluna uyum sürecinde psikolojik ve somatik sorunlar yaşamasıyla ilişkili bir uyum türüdür. Bireyin kendini psikolojik ve ruhsal açıdan sağlıklı olup iyi hissetmesi, bulunduğu ortamlarda güvende hissetmesi, stres kaynağı olaylara karşı güçlü durup baş edebilmesi ve başkaları ile kendisine zarar verecek davranışlardan kaçınması kişisel/duygusal uyum açısından çok önemlidir.
Kurumsal Uyum: Bu uyum türü ise öğrencinin kurumu hakkındaki düşünceleri, kurumla arasındaki bağın durumuyla alakalı uyum türüdür(1).
Akademik Uyum Sorunları Üzerine Çalışmalar
Üniversiteye geçiş, lise dönemini bitirmiş bir genç için yeni hayatın başlangıcı demektir. Bu başlangıç süreci oldukça kırılgandır ve öğrenciler açısından duygusal sorunların arttığı bir dönemdir. Ailesinin yanından uzun süreli ayrılan, onların desteğinden uzaklaşan gençlerden bazıları yaşadıkları sorunları gelişimleri için faydalı yönde kullanıp kendilerini geliştirmekte, bazıları ise tam tersi yaşadıkları sorunlara karşı uyumsuzluk gösterip çeşitli ruhsal sorunlar yaşamaktadırlar. Yapılan araştırmalardan birinde üniversite öğrencilerinin büyük kısmının okudukları bölümlerini veya eğitimlerini ilk iki yıl içerisinde bıraktıklarını ortaya koymuştur. Başka bir araştırmanın sonuçlarına göre de benzer sonuçlar elde edilmiş ve öğrencilerin %30-40’ı eğitimlerini yarıda bırakmış veya bir daha bitirmek için geri dönmemişlerdir(3).
Üniversite sürecinde sık karşılaşılan duygusal sorun olan depresyon sebebiyle öğrenciler büyük zorluklar yaşamaktadır. Okulun ilk yılında depresyon görülme riski en yüksek orandadır(3) . Yapılan araştırmalara göre öğrencilerin %20’si lisans sürecinde depresyon sorunuyla yüzleşmiştir. Bunun sebebi ise birinci sınıftaki öğrencilerin karşılaştıkları sorunlara çözümler üretmek yerine kaçınma davranışı göstermeleridir(4). 1997 yılında psikolojik sorunların şiddeti ile yaygınlığının araştırıldığı bir çalışmada elde edilen bulgulara göre kadın öğrenciler ve ailelerinden ayrı yaşayan öğrencilerde depresyon, kaygı ve somatizasyon sorunlarının, erkek öğrenciler ve aileleriyle birlikte yaşayan öğrencilerden daha çok görüldüğü bulunmuştur(3).
Yurtdışı kökenli yapılan araştırmalara göre ise üniversite öğrencilerinin stres yaşamalarına sebep olan etmenler olarak ders seçiminde zorlanma ve ders içeriğinin zor oluşu, akademik başarı kaygısı, akademik rekabet sistemi ile değerlendirme sistemi, öğretim üyelerinin davranışları ve arkadaşlarıyla kurdukları ilişkinin niteliği gösterilmiştir(6). Bunlara ek olarak yalnızlık, ev özlemi, çekingenlik ve hata yaptıkları zaman eleştirilme kaygısı da önemli yer tutmaktadır. Ayrıca öğrencilerin neredeyse tamamı üniversite sürecinin başlaması sebebiyle ailelerinden ilk kez ayrı kaldıklarını belirterek en fazla yaşadıkları duygusal sorunların yalnızlık ve özlem olduğunu söylemiştir(5).
Akademik Uyum İçin Öneriler
- Kendinize zaman tanıyın. Herkesin yeni yerleştiği ortama uyum süreci aynı olmayabilir.
- Bulunduğunuz şehri, kampüsü keşfedin. Kendinizi ait hissedeceğiniz yeni ortamlar bulmaya çalışın.
- Haftanın istediğiniz günü ve saatinde size iyi hissettiren aktiviteler yapın.
- Tanıdığınız ve güvendiğiniz kişiler ile konuşmak ve sosyal destek almak, kendinizi iyi hissetmenize yardımcı olur.
- Uyum sağlamakta çok zorlandığınız takdirde bir uzmana başvurmak konusunda çekinmeyin(2).
Kaynakça
- Dörttepe, Z. Ü. (2016). Üniversite yaşamına uyum sürecinde yabancılaşmanın etkisi (Akdeniz Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
- Lisansüstü Eğitim Enstitüsü-Üniversiteye başlayacak öğrencilere, uyum sürecini hızlandıracak öneriler / İzmir Ekonomi Üniversitesi. (2019, Eylül 13). https://lisansustu.ieu.edu.tr/tr/news/type/read/id/6622
- Müezzin, E. E. ve Kaya, A. (2018). Üniversite öğrencilerinin üniversiteye uyum ve psikolojik yardım aramaya ilişkin görüşleri. Yaşadıkça Eğitim, 32(1), 69-90.
- Sağınç, N. (2011). Üniversite yaşamına uyum sürecine etki eden faktörler ve birbirleri ile ilişkileri (Uludağ Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
- Sevinç, S. ve Gizir, C. A. (2014). Üniversite birinci sınıf öğrencilerinin bakış açılarından üniversiteye uyumu olumsuz etkileyen faktörler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(4), 1-24.
- Şahin, İ., Fırat, N. Ş., Zoraloğlu, Y. R. & Açıkgöz, K. (2009). Üniversite öğrencilerinin sorunları. New World Sciences Academy, 4(4), 1436-1441.
Okuduğunuz içerik sevgiyle oluşturulmuştur ❤️
